HET STADSPARK ALS GROENE OASE IS ESSENTIEEL VOOR WELZIJN STADJERS

Dat stadsparken veel worden bezocht door mensen die naar rust en ontspanning in de groene natuur zoeken, is voor velen een bekend gegeven. Dat ze dat doen omdat ze zich daardoor prettiger en gezonder gaan voelen is hun eigen ervaring, en wordt nu ook door diverse wetenschappelijke onderzoeken bevestigd, o.a. door een onderzoek uit 2020 door de universiteit van Wageningen en door een Amerikaans onderzoek uit 2021. Daaruit kwam onomstotelijk naar voren dat een verblijf in een groene, rustige omgeving met natuurlijke geluiden zoals zingende vogels en stromend water ontstressend werkt en bijdraagt aan de gezondheid.

Als Stadspark Natuurlijk! wilden we graag weten in hoeverre dat ook opgaat voor het Stadspark. Onder onze aanhangers hebben we een vragenlijst verspreid die o.a. ging over de frequentie en de redenen van het bezoek aan het Stadspark. Hieronder geven we de belangrijkste resultaten van deze inventarisatie weer.

Op de eerste vraag, hoe vaak men in het Stadspark kwam, antwoordde 73% dat ze er minstens 1 keer per week tot vrijwel dagelijks kwamen. 21% gaf aan dat ze er minstens 1 keer maand kwamen, de overige 6 % kwam er minder dan 1 keer per maand tot nooit.

Dat aantal sluit aardig aan bij het OiS-onderzoek uit 2018 dat de gemeente via het Stadspanel heeft laten houden, waaruit bleek dat slechts 10% van de Stadjers nooit in het Stadspark kwam.

Het Stadspark in Groningen is dus bij het overgrote deel van de bevolking bekend is en wordt er ook al dan niet regelmatig door bezocht. Dit in tegenspraak met wat de gemeente in de Herijking visie Stadspark beweert.

Voorts hebben we gevraagd wat het doel was van het bezoek aan het Stadspark. Dat konden uiteenlopende doelen zijn en het kwam ook voor dat respondenten aangaven dat ze het park om meer dan één reden bezochten. 84 % gaf aan dat men in het Stadspark kwam om te ontspannen, te sporten, te wandelen of van de natuur te genieten, 16 % gaf aan dat het doel een bezoek aan de kinderboerderij was of vanwege een fietstocht, waarbij het Stadspark, al dan niet met opzet, op de route lag.

De grote meerderheid van de respondenten bezoekt het Stadspark dus voor fysieke en/of mentale ontspanning.

Een bezoek aan het Stadspark draagt bij aan de fysieke en mentale gezondheid van de individuele Stadjer en zorgt daardoor voor verhoging van de leefkwaliteit van de bewoners.

We hebben onze aanhangers ook gevraagd hoe men het Stadspark beschouwde, als een natuurgebied, een recreatiegebied, een evenemententerrein of nog anders. 60% antwoordde dat men het Stadspark als een mengeling van natuur- en recreatiegebied zag; 16% beschouwt het park vooral als een natuurgebied, 11% in de eerste plaats als een recreatiegebied. De optie evenemententerrein wordt door niemand als eerste voorkeur genoemd, tenzij het om de Drafbaan gaat, en dan nog met het commentaar “met mate” of “slechts een paar keer per jaar”. Het Bevrijdingsfestival wordt hierbij als enige positieve uitzondering genoemd. 13% gaf uiteenlopende andere typeringen aan, waarbij de typering sportterrein het meest werd genoemd. Ook termen als “groene oase” en “groene long” komen een aantal keren voor.

Onze conclusie is dat het Stadspark wordt beschouwd als een natuur- en recreatiegebied waar men naartoe gaat voor individuele recreatie of ontspanning.

Uit deze inventarisatie blijkt, net als uit het OiS-onderzoek uit 2018, dat het Stadspark genoegzaam bekend is bij de Stadjers en bijdraagt aan hun fysieke en mentale gezondheid. Dat laatste aspect komt dus overeen met de conclusies van het onderzoek van de Wageningse Universiteit uit 2020, dat parken bijdragen aan het welzijn van stadsbewoners, en met de bevindingen uit het Amerikaanse onderzoek uit 2021 waarin gepleit wordt voor meer aandacht voor geluidsarme, groene plekken in de stad, om daarmee de gezondheid van de bewoners te kunnen bevorderen.

In dat laatste onderzoek concludeert men dat er sterk bewijs is voor de stelling dat natuurgeluiden ons laten ontspannen en daardoor onze gezondheid verbeteren. Het horen van fluitende vogels maakt mensen minder opgejaagd en gestrest, wat weer kan leiden tot een lagere bloeddruk en rustiger hartslag. De onderzoekers pleiten voor betere bescherming van soundscapes (geluidslandschappen) in de vrije natuur en in stadsparken.

In het Wageningse onderzoek staat dat “stadsparken belangrijk [zijn] voor het mentale welzijn. Uit ander onderzoek is immers bekend dat hoe vaak men een groengebied bezoekt er ook toe doet: hoe vaker, hoe blijvender het effect van het groen op het welzijn van de burgers. Aangezien voor het overgrote deel van de Nederlandse bevolking het stadspark het meest nabijgelegen, en daardoor veelal het vaakst bezochte, groengebiedstype is, is het blijvende effect van parken groot”.

Dat het Stadspark door haar specifieke soundscape van natuurgeluiden zoals zingende vogels bijdraagt aan het fysieke en mentale welzijn van de Stadjers zou door de gemeente erkend moeten worden als de belangrijkste functie van het Stadspark. Harde muziek en druk bezochte evenementen met geluidsversterking zorgen niet alleen voor natuurverstoring, maar vormen ook een bedreiging voor de rustgevende werking van het park. Dat de gemeente in de Herijking Visie Stadspark prioriteit lijkt te geven aan de amusementswaarde van het park is een verkeerde beslissing, die ten koste gaat van het fysieke en mentale welzijn van de bewoners.

Het onderzoek van de Wageningse Universiteit waarnaar verwezen wordt is te vinden via de site van Nature Today. De link naar het Amerikaanse onderzoek vind je op de site van het tijdschrift PNAS.