Historische achtergrond

Het Stadspark in Groningen is een ongeveer 140 hectare groot park aan de
zuidwestzijde van het centrum, gelegen tussen de wijken Grunobuurt, Corpus den Hoorn, Buitenhof en Laanhuizen. Het is een gemeentelijk monument.

De aanleg van het park was een initiatief van de Groninger industrieel Jan Evert Scholten, die in eerste instantie een plek zocht om zijn projecten en landbouwmachines te demonstreren. In 1909 richtte Scholten de Vereeniging Het Stadspark op met als doel geld in te zamelen voor een volkspark. Toen er voldoende geld was ingezameld, kon onder het toeziend oog van de vereniging met de aanleg worden begonnen. De vereniging bleef zich daarna bezighouden met het beheer van het park. Het park werd ontworpen door de landschapsarchitect Leonard Springer, samen met de Groningse directeur van gemeentewerken J.A. Mulock Houwer. Veel werkzaamheden in het park werden verricht door werklozen in het kader van de werkverschaffing.

Op 19 mei 1926 vond de officiële opening plaats van het centraal in het park gelegen Stadsparkpaviljoen. Daarmee was de aanleg van het park, die dertien jaar had geduurd, voltooid. In 1931 werd als eerbetoon aan Scholten een monument geplaatst op een prominente plek aan de Concourslaan.

Voor Mulock Houwer werd als gedenkteken een eik geplaatst omgeven door een smeedijzeren hek.

Ter gelegenheid van de opening van het Paviljoen kreeg de vereniging geschenken, waaronder het “Gouden Boek”, een boek waarin de belangrijkste gebeurtenissen in het bestaan van de vereniging konden worden opgetekend.

De Vereniging Het Stadspark werd in 1949 opgeheven, daarna nam de gemeente Groningen het beheer van het park op zich.

Vanaf de jaren ’50 deed er een hardnekkig gerucht de ronde dat Jan Evert Scholten de grond en het park aan de stad had geschonken onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat de Drafbaan altijd een Drafbaan zou blijven. Toen B&W van Groningen in 2020 het voorstel deden om het contract met de drafsportvereniging op te zeggen, ging men op zoek naar schriftelijk bewijs voor het bestaan van dat geheimzinnige “legaat van Scholten”. Lees er meer over in het artikel van Henry van Voorn in Sport in Stad. Het legaat is tot op heden spoorloos…
(bron: Wikipedia, Gouden Boek, jaarverslagen Vereeniging Het Stadspark)

Stadshistoricus Beno Hofman deed op Oogtv in zijn programma de Stadswandeling op 23 november 2020 het Stadspark aan en bezocht een paar markante plekken.

Sinds de aanleg ruim een eeuw geleden is er heel wat veranderd. De laatste grote verandering dateert uit begin jaren ’70, toen de westelijke ringweg werd aangelegd en het park daardoor verdeeld werd in een oostelijke deel en een westelijk deel. Oftewel een voor- en een achterpark, zoals het in de volksmond heet. Een kaartje uit 1974 toont hoe het er toen uitzag. Merk op dat de grote Zonneweide op de tekening door paden in 3 stukken is verdeeld.

Vanwege bezuinigingen is het onderhoud aan het park de laatste jaren erg verwaarloosd. Maar verwaarlozing is een betrekkelijk begrip. Voor de natuur kan dat juist heel positief uitpakken, omdat bepaalde soorten gebaat zijn met zo min mogelijk verstoring door drukte of te regelmatig onderhoud. In het Stadspark zijn bijvoorbeeld ruim 130 verschillende korstmossen te vinden. Het radioprogramma Vroege Vogels besteedde er op 12 december 2021 aandacht aan.

In de noordoosthoek van het park bevindt zich de Heemtuin, een natuurlijke botanische tuin voor inheemse gewassen, die door vrijwilligers op ecologische wijze wordt beheerd. Daar is onlangs ook een bijzondere gedenksteen opgedoken, waarvan de locatie jarenlang onbekend was: de Juliana Bernhard-steen, een gedenksteen voor het huwelijk van de toenmalige kroonprinses Juliana met Bernhard von Lippe-Bisterveld.

Sinds 2021 is er in het Stadspark naast de kinderboerderij een centrum voor Natuur en Duurzaamheids Educatie gekomen, het NDE. Het centrum wil informatie verstrekken over de natuur iin Groningen en in het Stadspark en organiseert naast projecten voor het onderwijs in Groningen ook natuurexcursies. Ook is er een horecavoorziening aan verbonden, Paviljoen ’t Groene Hart, waar bezoekers van het Stadspark van een kopje koffie en wat kleine gerechten kunnen genieten. Meer informatie is op de website van het NDE te vinden.

Na het Stadspark schoongemaakt te hebben genieten leden van Stadspark Natuurlijk! van een lekker bakje koffie in Paviljoen ’t Groene Hart.

Het Scholtensmonument aan de Concourslaan raakte in 2020 door een dodelijke aanrijding zwaar beschadigd. Het herstel nam veel tijd in beslag, met name vanwege de twee vernielde zandstenen figuren aan de zijkanten. Pas in oktober 2022 was het monument weer in ere hersteld. De nieuwe zandstenen beelden moeten nog wel bijkleuren.

De gemeente heeft een speciale website over het Stadspark gelanceerd. De bedoeling is dat daar in de toekomst veel relevante informatie over het park is te vinden. Voor meer zakelijke informatie over het Stadspark kun je op de site van de gemeente terecht. Daar kun je ook meer lezen over de Adviesgroep Stadspark.

De voormalige Drafbaan is vanaf 12 mei 2023 opengesteld voor iedereen.

Vanaf vrijdag 12 mei tussen 12.00 en 22.00 uur, is het terrein van de Oude Drafbaan aan de Concourslaan in het Stadspark open voor iedereen. Daarna is de Drafbaan op de volgende data open tussen 09.00 en 22.00 uur: 13, 14, 19, 20, 21, 26, 27, 28 mei en 2, 3 en 4 juni.   Op al deze dagen kun je het enorme terrein verkennen waar straks weer veel grote concerten worden gegeven, zoals Stadspark Live en Rammstein. Inmiddels is de renbaan van ruim een kilometer lang geasfalteerd. Je kunt er dus skeeleren, fietsen of rennen. En er is een terras waar je wat kunt drinken. De Oude Drafbaan wordt in de toekomst onderdeel van het Stadspark. Zo is dat afgesproken in de Visie Stadspark. Inwoners worden bij de plannen betrokken. Een eventuele uitbreiding van de openingstijden en meer informatie vind je op de onze website. Er zijn uitzonderingen als er evenementen op het terrein worden georganiseerd. Kijk daarvoor op de evenementenkalender.